SKKN Đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học hoạt động nhóm ở môn KHTN 7

 lOMoARcPSD|12184112
 UBND HUYỆN ỨNG HÒA 
 TRƯỜNG THCS HOA SƠN
ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG 
 NHÓM Ở MÔN KHTN 7
 Lĩnh vực/ Môn: KHTN
 Cấp học: THCS
 Tên Tác giả: Nguyễn Thị Ánh 
 Đơn vị công tác: THCS Hoa Sơn 
 Chức vụ: Giáo viên
 NĂM HỌC 2022 lOMoARcPSD|12184112
 3
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
pháp đã mang lại hiệu quả đó là: “Đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học 
hoạt động nhóm ở môn KHTN 7”
2. Mục đích của biện pháp
 2.1. Đẩy mạnh hoạt động học tập nhóm: Kiểm tra đánh giá trong hoạt động 
nhóm có thể giúp tăng cường tính tương tác và sự phối hợp giữa các học sinh 
trong lớp. Nhờ đó, các em có thể học hỏi kinh nghiệm từ nhau, cùng giải quyết 
các vấn đề khó khăn trong quá trình học tập, từ đó cải thiện kết quả học tập của 
lớp.
 2.2. Phát triển kỹ năng xã hội: Khi tham gia vào hoạt động nhóm, học sinh 
sẽ được trau dồi các kỹ năng xã hội như kỹ năng giao tiếp, thuyết phục, lắng nghe 
và cộng tác. Điều này giúp các em phát triển kỹ năng mềm cần thiết trong cuộc 
sống và công việc trong tương lai.
 2.3. Khuyến khích học sinh tự học: Khi học sinh tham gia vào hoạt động 
nhóm, họ sẽ phải tham gia tích cực và chủ động trong quá trình học tập. Điều này 
sẽ khuyến khích các em học tập tự phát hơn, tìm hiểu thêm về các vấn đề liên 
quan đến môn học và phát triển kỹ năng học tập độc lập.
 2.4. Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá: Việc đổi mới kiểm tra đánh 
giá sẽ giúp giáo viên và học sinh đánh giá chính xác hơn về khả năng của mình. 
Thay vì chỉ đánh giá dựa trên kết quả thi, các em sẽ được đánh giá dựa trên hoạt 
động tham gia trong nhóm, cách làm việc nhóm, khả năng giải quyết vấn đề và kỹ 
năng xã hội.
 2.5. Tạo sự đa dạng trong phương pháp giảng dạy: Việc đổi mới kiểm tra 
đánh giá trong hoạt động nhóm sẽ giúp giáo viên thay đổi phương pháp giảng dạy, 
tạo ra sự đa dạng trong việc đánh giá và giúp học sinh hiểu bài học một cách rõ 
ràng hơn.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 7 đang học tại THCS Hoa sơn
 3.2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu được được tiến hành trên nghiệm thể 
gồm 118 học sinh khối 7 đang học tại THCS Hoa sơn
Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 5
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
 + Đánh giá các điểm mạnh và điểm yếu của các 
 phương pháp này, xác định các khía cạnh mà 
 bạn muốn cải thiện và phát triển.
 - Thiết kế phương pháp kiểm tra và đánh giá 
 mới:
 + Xác định hình thức và phương thức kiểm tra 
 và đánh giá phù hợp với môn Khoa học tự 
 nhiên.
 + Lựa chọn câu hỏi, bài tập hoặc hoạt động thực 
 hành phù hợp với nội dung và mục tiêu học tập 
 trong môn Khoa học tự nhiên.
 + Xác định tiêu chí và phương pháp đánh giá 
 kết quả.
 - Thực hiện thử nghiệm phương pháp kiểm tra 
 và đánh giá mới:
 + Áp dụng phương pháp kiểm tra và đánh giá 
 mới trong lớp học Khoa học tự nhiên ở lớp 7.
 + Ghi lại quy trình thực hiện, thu thập thông tin 
 phản hồi và ý kiến từ giáo viên và học sinh về 
 hiệu quả và khả năng áp dụng của phương pháp
 này.
 01/2023 – 4/ 2023 - Thu thập dữ liệu và phân tích kết quả:
 + Thu thập dữ liệu từ bài kiểm tra, bài tập hoặc 
 hoạt động thực hành sử dụng phương pháp mới.
 + Phân tích kết quả dựa trên các tiêu chí đánh 
 giá đã xác định.
 - Đánh giá kết quả và rút ra kết luận:
 + So sánh kết quả của phương pháp kiểm tra và 
 đánh giá mới với phương pháp truyền thống đã 
 được sử dụng trước đây.
 + Đánh giá hiệu quả của phương pháp mới dựa 
 trên các tiêu chí đánh giá đã xác định từ trước.
 + Xem xét mức độ đáng tin cậy, tính khách 
 quan, độ phù hợp và khả năng đo lường hiểu 
 biết và kỹ năng của học sinh.
 + Xem xét phản hồi và ý kiến từ giáo viên và 
 học sinh về phương pháp kiểm tra và đánh giá 
 mới. Đánh giá mức độ hài lòng và chấp nhận 
 của họ với phương pháp này.
 - Đề xuất cải tiến và hướng phát triển:
 + Dựa trên kết quả và kết luận từ nghiên cứu, 
 đề xuất các cải tiến và điều chỉnh cho phương
 pháp kiểm tra và đánh giá mới.
Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 7
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
 1. Cơ sở lý luận
 Để tạo ra một môi trường học tập tích cực và kích thích sự chủ động của học sinh 
 đối với môn KHTN, cần phải tránh được hiện tượng học sinh thụ động, chỉ làm 
 việc mang tính hình thức và dẫn đến hiện tượng “nhóm giả”. Tuy nhiên, để đạt 
 được điều này không phải là điều dễ dàng. Vì vậy, phương pháp cho điểm nhóm 
 theo “Gói điểm” đã được áp dụng và mang lại hiệu quả rõ rệt.
 2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
 2.1. Thuận lợi:
 - Khuyến khích sự hợp tác và tương tác: Kiểm tra trong hoạt động nhóm khuyến 
 khích sự hợp tác và tương tác giữa các thành viên. Thay vì chỉ tập trung vào kiến 
 thức cá nhân, học sinh phải làm việc cùng nhau, trao đổi ý kiến, thảo luận và xây 
 dựng kiến thức chung. Điều này giúp phát triển kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm 
 và tư duy phản biện.
 - Khám phá và ứng dụng kiến thức thực tế: Trong hoạt động nhóm, học sinh có 
 cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tế và giải quyết các vấn đề thực tế. Điều này 
 giúp học sinh hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa lý thuyết và thực tế, từ đó nâng cao 
 khả năng ứng dụng và giải quyết vấn đề.
 - Phát triển kỹ năng mềm: Kiểm tra trong hoạt động nhóm không chỉ đánh giá 
 kiến thức chuyên môn mà còn phát triển kỹ năng mềm quan trọng như làm việc 
 nhóm, lãnh đạo, quản lý thời gian và giải quyết xung đột. Học sinh học cách lắng 
 nghe ý kiến của người khác, thể hiện quan điểm cá nhân và tìm cách đạt được sự 
 đồng thuận trong nhóm.
 - Khám phá multiple intelligences (đa trí thông minh): Kiểm tra trong hoạt động 
 nhóm cho phép học sinh phát huy đa trí thông minh, tức là khám phá và sử dụng 
 nhiều phương pháp học tập khác nhau. Mỗi thành viên có thể đóng vai trò khác 
 nhau trong nhóm dựa trên sở trường và ưu điểm cá nhân của mình, từ đó phát triển 
 tối đa tiềm năng của mỗi cá nhân.
 Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 9
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
 Bảng thống kê kết quả của học sinh trước khi thực hiện biện pháp
 TSHS Tốt Khá Đạt Chưa đạt
 118 Số HS Tỉ lệ Số HS Tỉ lệ Số HS Tỉ lệ Số HS Tỉ lệ
 30 25,4% 40 33,9% 45 38,1% 3 2,6
3. Giải quyết vấn đề.
3.1 Nội dung biện pháp
 Phương pháp “Gói điểm”
 Để tạo ra một môi trường học tập tích cực và kích thích sự chủ động của 
 học sinh đối với môn Sinh học, cần phải tránh được hiện tượng học sinh thụ 
 động, chỉ làm việc mang tính hình thức và dẫn đến hiện tượng “nhóm giả”. Tuy 
 nhiên, để đạt được điều này không phải là điều dễ dàng. Vì vậy, phương pháp 
 cho điểm nhóm theo “Gói điểm” đã được áp dụng và mang lại hiệu quả rõ rệt.
 Cách thứ nhất: Giao dự án về nhà làm
 Giao dự án về nhà làm
 Các nhóm HS báo 
 cáo, nhận xét và GV đưa ra “gói 
 đặt câu hỏi điểm” cho từng 
 nhóm
 HS tự cho điểm
 Sơ đồ các bước tiến hành giao dự án về nhà làm theo “gói điểm”
 ➢ GV chia lớp thành các nhóm
 ➢ GV sẽ theo dõi quá trình các nhóm báo cáo, nhận xét, đặt câu hỏi lẫn 
nhau và cuối cùng GV sẽ nhận xét dự án của tất cả các nhóm, đưa ra gói điểm phù 
hợp với kết quả làm việc của từng nhóm.
 ➢ HS khi nhận được gói điểm của giáo viên trả về sẽ tự nhận xét, phân 
chia nhau điểm theo đúng khả năng và sự đóng góp của mình trong dự án đã thực 
hiện.
VD: Một nhóm có 6 học sinh được 8,5/10 điểm thì sẽ có: 2 HS được 9,5 điểm, 2
HS được 8,5 điểm, 2 HSđược 7,5 điểm.
Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 12
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
- Cách làm việc:
+ Nên chia nhỏ nhiệm vụ của GV đưa ra rồi giao cho các thành viên trong nhóm.
+ Khi làm việc cá nhân thì mỗi cá nhân cần làm việc độc lập để có thể huy động 
nhiều ý kiến nhất.
+ Khi thảo luận nhóm: cả nhóm cần chú ý lắng nghe ý kiến và kết quả làm việc 
của từng thành viên sau đó nhất trí và tổng hợp kết quả
➢ Thứ hai: GV nên đưa ra thang điểm cụ thể của các tiêu chí để học sinh định 
 hướng bài làm của mình và cũng có thể dễ dàng nhận xét kết quả làm việc của 
 nhóm bạn.
 Một giáo viên giỏi không chỉ đưa ra đề bài cho học sinh, mà còn phải hướng 
dẫn chúng về các tiêu chí cụ thể để giúp học sinh định hướng bài làm của mình. 
Các tiêu chí này cần phải được phân tích và định nghĩa rõ ràng, đảm bảo tính cụ 
thể và minh bạch. Điều này giúp học sinh hiểu được yêu cầu của đề bài và biết 
cách tập trung vào các khía cạnh quan trọng nhất để đạt được kết quả tốt nhất.
 Bên cạnh việc đưa ra các tiêu chí, giáo viên cần đưa ra cách thức đánh giá 
nhóm bạn của học sinh một cách rõ ràng và công bằng. Việc này không chỉ giúp 
học sinh biết mình đang làm tốt hay chưa, mà còn giúp học sinh tự đánh giá và tự 
cải thiện kỹ năng làm việc nhóm của mình. Điều này cũng giúp giáo viên dễ dàng 
nhận xét và đánh giá kết quả làm việc của các nhóm bạn.
 Ngoài ra, giáo viên có thể thúc đẩy sự đóng góp của học sinh vào quá trình 
đánh giá bằng cách yêu cầu họ đánh giá các nhóm bạn của mình. Điều này giúp 
học sinh học hỏi kinh nghiệm từ những đồng nghiệp và tự đánh giá mức độ hoàn 
thành của nhóm bạn của mình. Từ đó, họ có thể tìm cách cải thiện và phát triển 
kỹ năng làm việc nhóm của mình để đạt được kết quả tốt hơn trong tương lai.
 Trong nền giáo dục hiện đại, việc đưa ra các tiêu chí đánh giá rõ ràng và cụ 
thể là một phương pháp giảng dạy hiệu quả để giúp học sinh đạt được kết quả tốt 
nhất. Chúng giúp học sinh định hướng bài làm của mình và cũng giúp giáo viên 
dễ dàng nhận xét và đánh giá kết quả làm việc của các nhóm bạn của học sinh. 
Ngoài ra, việc thúc đẩy sự đóng góp của học sinh vào quá trình đánh giá cũng
Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 14
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
 Tôi tiếp tục tiến hành kiểm tra kết quả bằng việc kiểm tra qua bài tập nhận 
thức để đánh giá mức độ tiếp thu bài học ở từng lớp.
 Điểm
 Điểm Điểm 
 Lớp, tốt Điểm Đạt 
 khá chưa đạt
 sĩ số (tỉ (tỉ lệ %)
 (tỉ lệ %) (tỉ lệ %)
 lệ %)
 7B
 16 42,1% 21 55,3 % 1 2,6% 0 0,0%
 (38HS)
 7C 
 7 18,9 % 17 45,9% 9 24,3% 4 10,9%
 (37HS)
 HS lớp 7B có kết quả kiểm tra cao hơn hẳn lớp 7C. Câu trả lời thể hiện các 
em đã làm việc nhóm và thực hành khá nghiêm túc nên hiểu và nắm kiến thức bài 
sâu sắc và có sự tư duy, biết cách phân tích, tổng hợp.
 ❖ KẾT QUẢ MANG LẠI:
 Áp dụng phương pháp Gói điểm trong hoạt động kiểm tra đánh giá trong dạy 
học hoạt động nhóm ở môn Khoa học tự nhiên lớp 7, sẽ đem lại nhiều hiệu quả 
và lợi ích cho cả học sinh và giáo viên, bao gồm:
 - Bước đầu hệ thống hóa được cơ sở lý luận và thực tiễn của việc áp dụng 
 kiểm tra đánh giá phát triển năng lực của học sinh trong dạy học hoạt 
 động nhóm theo phương pháp “gói điểm” ở môn KHTN 7.
- Kích thích sự tích cực và chủ động của học sinh: Phương pháp này khuyến 
khích học sinh tham gia tích cực vào hoạt động nhóm, thảo luận và giải quyết vấn 
đề chung. Họ cũng được khuyến khích phát triển kỹ năng tư duy phản biện, phát 
biểu và thuyết trình.
- Tránh hiện tượng "nhóm giả": Phương pháp Gói điểm giúp tránh được hiện 
tượng "nhóm giả" trong hoạt động nhóm, vì mỗi học sinh phải đóng góp và hoàn 
thành công việc của mình để nhận được điểm. Điều này khuyến khích học sinh
Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 16
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ:
 1. Kết luận
 Từ kinh nghiệm giảng dạy môn KHTN 7 tại trường THCS Hoa Sơn - Ứng 
 Hòa – Hà Nội, tôi đã nhận thấy rằng phương pháp kiểm tra và đánh giá bằng gói 
 điểm trong hoạt động nhóm là một giải pháp hiệu quả để nâng cao hứng thú học 
 tập của học sinh. Đây là một giải pháp có thể được áp dụng linh hoạt và linh động 
 trong nhiều bài giảng, lớp học và cấp độ giáo dục khác nhau, giúp học sinh phát 
 triển năng lực, tích cực hơn trong hoạt động nhóm và tránh hiện tượng “nhóm 
 giả”. Nhờ đó, giáo viên có thể dễ dàng nhận ra năng lực cá nhân của từng học sinh 
 và đánh giá tính tích cực của từng học sinh mà không mất quá nhiều thời gian và 
 công sức. Vì vậy, tôi thấy rằng giải pháp này có thể áp dụng ở nhiều bài, nhiều 
 lớp, nhiều cấp giúp nâng cao hứng thú học tập bộ môn.
 Tôi tin tưởng rằng nếu giải pháp này được tất cả các giáo viên KHTN quan 
 tâm thì chắc chắn học sinh sẽ hứng thú hơn với môn KHTN, từ đó chất lượng dạy 
 học KHTN sẽ có sự chuyển biến rõ nét.
 Trên đây là biện pháp tôi đã áp dụng trong giờ dạy KHTN. Tôi mong nhận 
 được sự đóng góp của Ban giám khảo để tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất 
 lượng bộ môn giảng dạy của mình.
 2. Khuyến nghị.
 2.1. Đối với các cấp quản lí
 - Đào tạo và hỗ trợ giáo viên: Cung cấp đào tạo và hỗ trợ cho giáo viên để họ có 
 thể hiểu và áp dụng phương pháp kiểm tra trong hoạt động nhóm một cách hiệu 
 quả. Điều này có thể bao gồm việc tổ chức các khóa đào tạo, buổi hội thảo và chia 
 sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên.
 - Xây dựng và chia sẻ tài liệu hỗ trợ: Cung cấp tài liệu hướng dẫn và nguồn tư 
 liệu tham khảo để giáo viên có thể áp dụng kiểm tra trong hoạt động nhóm. Đồng 
 thời, tạo điều kiện để giáo viên chia sẻ những thành công và thách thức trong việc 
 áp dụng phương pháp này.
 Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn lOMoARcPSD|12184112
 18
 Sáng kiến kinh nghiệm đổi mới kiểm tra đánh giá trong dạy học ở môn KHTN 7
giá và cải thiện hiệu quả làm việc nhóm của mình thông qua phản hồi chung và
cá nhân.
- Đổi mới và liên tục cải tiến: Hãy luôn sẵn sàng đổi mới và cải tiến phương pháp 
kiểm tra nhóm của bạn. Hãy thử nghiệm các phương pháp khác nhau, thu thập 
phản hồi từ học sinh và đồng nghiệp để nâng cao chất lượng đánh giá và hiệu quả 
hoạt động nhóm
 Tôi xin trân trọng cả ơn!
 Hoa Sơn, ngày 18 tháng 05 năm 2023
 XÁC NHẬN CỦA BAN GIÁM HIỆU NGƯỜI VIẾT
 Nguyễn Thị Ánh
Giáo viên: Nguyễn Thị Ánh Trường THCS Hoa Sơn